Chiều 12/3, tại xã Krông Na, huyện Buôn Đôn đã diễn ra chương trình phục dựng lễ cúng nhà rông mới của người Bahnar. Chương trình do Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Gia Lai phối hợp với UBND huyện Buôn Đôn tổ chức.

Người Bahnar làng Mohra gọi Lễ cúng nhà rông mới là Sơmah atok hnam rông nao. Theo bà con, nhà rông là biểu tượng của cộng đồng, cúng nhà rông là dịp cảm tạ thần linh đã ủng hộ, giúp đỡ dân làng trong thời gian qua, xin được bình an, phát triển trong thời gian tới. Làng Mohra thuộc xã Kông Lơng Khơng, huyện Kbang, tỉnh Gia Lai, đây là nơi cư trú của gần 100 hộ người Bahnar với hơn 400 nhân khẩu. Mohra được xem là một trong những cộng đồng người Bahnar tiêu biểu của Gia Lai, từng vinh dự được chọn là điểm để xây dựng, hoàn thiện hồ sơ Không gian văn hóa Cồng chiêng Tây Nguyên những năm trước.

Đại biểu và đông đảo nhân dân các dân tộc huyện Buôn Đôn theo dõi chương trình.

Về thời gian, thường là sau 3 năm ngày nhà rông mới được dựng lên, nếu trong làng không có sự việc đáng tiếc nào, vào thời gian nông nhàn, dân làng sẽ tổ chức nghi lễ này. Lễ diễn ra trong 3 ngày và thường bắt đầu vào một buổi sáng. Theo truyền thống, lễ vật chính của nghi lễ gồm: 1 con trâu đực đen, 1 con heo lớn, 7 con gà trống, 1 con gà mái, các loại rau, gạo…Ngoài lễ vật chung do dân làng đóng góp, mỗi gia đình đóng góp một ghè rượu cho sự kiện được thực hiện tại khuôn viên nhà rông của làng cùng với 1 cột gơng, cây nêu và chiêng trống…

 Trâu đực đen là lễ vật không thể thiếu trong lễ cúng nhà rông mới của người Bahnar.

Chủ lễ nhà rông là già làng chính, các vị thầy cúng (cũng đồng thời là các già làng trong “hội đồng già làng”) luôn đảm bảo số lượng là số lẻ 3,5 hoặc 7 người. Trong một không gian đầy màu sắc và hương vị lễ hội, toàn bộ cộng đồng tham gia nghi lễ này một cách tự nguyện.

Trước lễ cúng nhà rông mới, ngoài sự chuẩn bị, dân làng còn có cuộc họp quan trọng liên quan đến việc làm sạch môi trường công cộng. Tất cả mọi người, tùy theo tính chất, mức độ nếu có vi phạm luật lệ của làng đều phải nộp phạt gà hoặc heo và rượu ghè để cúng Yang. Sự việc này có thể diễn ra trước lễ cúng nhà rông vài chục ngày hoặc cả tháng. Theo quan niệm của đồng bào, việc làm này có thể giúp tẩy sạch môi trường cho cộng đồng trước khi diễn ra sự kiện quan trọng: Lễ cúng nhà rông mới.

Dân làng góp lễ vật cúng nhà rông mới.

Ngay sau khi các nghi thức, nghi lễ cúng nhà rông mới của người Bahnar kết thúc đã diễn ra chương trình giao lưu đốt lửa truyền thống, diễn tấu cồng chiêng và múa xoang. Bên cạnh nghi lễ này, trước đó đoàn nghệ thuật tỉnh Chămpasắk (Lào) cũng đã biểu diễn các tiết mục nghệ thuật mang đậm bản sắc dân tộc của đất nước Lào phục vụ bà con nhân dân các dân tộc huyện Buôn Đôn.

Nghi thức dựng cây gơng của người Bahnar.

Chương trình phục dựng lễ cúng nhà rông mới của người Bahnar là hoạt động nằm trong chuỗi chương trình phục dựng các nghi lễ của các dân tộc bản địa ở Tây Nguyên trong Lễ hội Cà phê Buôn Ma Thuột lần thứ 6 và Liên hoan Văn hóa Cồng chiêng năm 2017. Các hoạt động trên bên cạnh tạo thêm bản sắc, ý nghĩa, làm đa dạng các hoạt động, chương trình của Lễ hội lần này còn góp phần giữ gìn, bảo tồn, phát huy, quảng bá nét đẹp trong đời sống văn hóa các dân tộc Tây Nguyên.

Theo daklak.gov.vn